Matematik sembolleri, ifadesi zaman alacak ve yer kaplayacak birçok kavramın pratik gösterimleridir. Semboller evrensel hale geldiğinden hangi milletten olursa olsun kullanımı yadırganmayan ve herkes tarafından anlaşılır olan ortak bir dili yansıtır. Matematik’te sıklıkla karşılaştığımız eşittir (=) sembolü de işte bu dilin en çok kullanılan kahramanlarından biridir. Nicelik olarak aynı olduğunu düşündüğümüz değerleri, cebirsel ifadeleri iki kısa çizgi ile bir çırpıda anlatıveririz. Peki, matematiğin vazgeçilmezi, günlük hayatımızın bir parçası ve kullanımına alıştığımız eşittir sembolü nereden geliyor? Nasıl kullanılmaya başlandı? İşte bu makalede eşittir sembolünün hikayesini anlatacağız.
Bilimsel kaynaklar eşittir işaretinin, bugün kullandığımız haliyle üst üste kısa iki çizgi şeklindeki sembolün ilk defa 1557 yılında Gallerli matematikçi Robert Recorde (1510-1558) tarafından kullanılmaya başlandığını aktarmaktadır. Hem bir matematikçi hem de bir hekim olan Recorde Oxford’da eğitim görüp Cambridge üniversitesinde matematik dersleri verdi ve matematik ders kitabı yazarlığı yaptı. Recorde’nin döneminde yaşanan siyasi olaylarda uğradığı bir iftira sonucu hapse atıldı. Ödemesine hükmedilen para cezasını ödeyemediği veya ödemek istemediği için serbest kalamadığı ve hapishanede öldüğü bilinmektedir.
‘Eşittir’ sembolü ‘=’ Recorde’un 1557’da yayınlanan The Whetstone of Witte adlı kitabında yer almaktadır. Kitapta birçok defa “is equal to” (eşittir) yazdıktan sonra bir noktadan itibaren “======” sembolünü kullandı. Recorde: “Eşittir sözcüğünü sürekli olarak tekrar etmektense bunu yerine artık paralel iki çizgi koyacağım, çünkü hiçbir şey paralel iki çizgiden daha eşit olamaz“ sözüyle de bu uzun kullanıma son vermiş oluyordu.
Kaynaklar
Ashley Seehorn, The History of Equality Symbols in Math, Science Fair Project Ideas for Kids, Middle & High School Students ⋅https://sciencing.com/history-equality-symbols-math-8143072.html
Mordechai Feingold, Robert Recorde, Welsh Mathematıcıan, https://www.britannica.com/biography/Robert-Recorde
Sibel Çağlar, Eşittir İşaretini Bize Kazandıran Bir İdealist: Robert Recorde, https://www.matematiksel.org/esittir-isaretini-gunumuze-kazandiran-bir-idealist-adam-robert-recorde/